Μήνας: Οκτώβριος 2016
Οπτότυπα αυτοελέγχου & προβληματισμού
Το χρώμα μετράει… Γιατί τα σχολικά λεωφορεία είναι κίτρινα ?
Τότε γιατί λέμε ότι τα λεωφορεία είναι κίτρινα ? Πίσω στη δεκαετία του ’30, στις Η.Π.Α., τα σχολικά λεωφορεία είχαν καθαρό κίτρινο χρώμα. Έτσι καθιερώθηκε ο όρος «κίτρινο σχολικό» (school bus yellow) στην αγγλική γλώσσα.
Μερικά δεδομένα σχετικά με το κίτρινο χρώμα :
Το κίτρινο (και όλες οι αποχρώσεις του) τραβά την προσοχή μας γρηγορότερα από τα υπόλοιπα χρώματα. Όταν κοιτάζουμε ευθεία μπροστά, μπορούμε να εντοπίσουμε ένα κίτρινο αντικείμενο, ακόμα και αν αυτό είναι στην άκρη του οπτικού μας πεδίου, γρηγορότερα από οποιοδήποτε άλλο χρώμα, ακόμα και από το κόκκινο. Οι επιστήμονες περιγράφουν αυτό το φαινόμενο ως εξής : «Η περιφερική μας όραση για το κίτρινο χρώμα είναι 1.24 φορές πιο ευαίσθητη απ’ ότι για το κόκκινο». Πολλοί ειδικοί, επίσης, επισημαίνουν ότι χρώματα όπως το κίτρινο είναι περισσότερο ευδιάκριτα για το ανθρώπινο μάτι, σε σκοτοπικές συνθήκες, συγκριτικά με άλλα χρώματα, όπως το κόκκινο.
Η γοητεία του χρώματος -Ο άνθρωπος εγκατέλειψε τις φερομόνες για χάρη της έγχρωμης όρασης
Οι φερομόνες είναι ουσίες που χρησιμοποιούνται από πολλά ζώα για την προσέλκυση και την αξιολόγηση ατόμων του αντίθετου φύλου, και γίνονται αντιληπτές από εξειδικευμένα αισθητήρια όσφρησης. Ο άνθρωπος, όμως, χρησιμοποιεί ελάχιστα ή καθόλου σήματα φερομονών.
Η νέα γενετική ανάλυση υποστηρίζει την υπάρχουσα θεωρία, καθώς αποκαλύπτει ότι η απώλεια της αίσθησης των φερομονών στους πιθήκους του Παλαιού Κόσμου -όπως ο χιμπατζής και ο γορίλλας- συνέβη ταυτόχρονα με την εμφάνιση της έγχρωμης όρασης, περίπου πριν απο 23 εκατ. χρόνια.
«Τεκμηριώσαμε τη χρονική στιγμή κατά την οποία απενεργοποιήθηκε το μονοπάτι μεταγωγής σήματος των φερομονών» εξηγεί στο New Scientist o Δρ Ζανγκ.
Συσσώρευση μεταλλάξεων
Προκειμένου να προσδιορίσουν πότε χάθηκε η αίσθηση των φερομονών, οι ερευνητές μελέτησαν το γονίδιο TRP2, το οποίο είναι γωστό ότι σχετίζεται με το σύστημα των φερομονών. Στον άνθρωπο, το TRP2 έχει συσσωρεύσει τόσα λάθη στην αλληλουχία του, ώστε είναι ανενεργό και θεωρείται «ψευδογονίδιο».
Στους πιθήκους του Παλαιού Κόσμου το TRP2 είναι επίσης ψευδογονίδιο, ενώ στους πιθήκους του Νέου Κόσμου είναι ενεργό. Οι πίθηκοι αυτοί, όπως ο ταμαρίνος, έχουν μονοχρωματική όραση και εξακολουθούν να χρησιμοποιούν το σύστημα των φερομονών.
Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν εξελιγμένα υπολογιστικά μοντέλα για να εκτιμήσουν με ποιο ρυθμό συσσωρεύτηκαν στο TRP2 τυχαίες μεταλλάξεις. Η ανάλυση αποκάλυψε ότι οι βλάβες έφτασαν σε ένα οριακό επίπεδο, και «αχρήστευσαν» το γονίδιο, πριν από 23 εκατ. χρόνια -όταν δηλαδή, εμφανίστηκε η έγχρωμη όραση.
«Πιστεύουμε ότι ίσως ένα σύστημα ανταλλαγής σημάτων που βασίζεται στην όραση πλεονεκτεί, συγκριτικά με ένα σύστημα φερομονών, επειδή το χρώμα είναι ορατό από απόσταση» σχολιάζει ο Δρ Ζανγκ.
Ο ίδιος παρατηρεί ότι η δυσχρωματοψία κόκκινου/πράσινου είναι πιο συχνή στον άνθρωπο από ό,τι στους πιθήκους του Παλαιού Κόσμου. Και αυτό ίσως συμβαίνει επειδή η επιλογή συντρόφου στον σύγχρονο άνθρωπο εξαρτάται λιγότερο από οπτικά ερεθίσματα.